Bu kimyasallardan korunmak isteyenlerse gözünü doğaya ve geleneksel bilgeliklere çeviriyor. Japonların meyveleri temizleme yöntemi de işte tam bu noktada dikkat çekiyor.
SIRADAN YIKAMADA PESTİSİT İZLERİ KALIYOR
Özellikle bahar aylarının simgesi haline gelen çilek, parlak kırmızı rengiyle iştah kabartırken, yüzeyine yapışan kimyasal kalıntılarla sağlığı tehdit edebiliyor. Sadece musluk suyuyla yapılan basit yıkama işlemleri ise çoğu zaman yetersiz kalıyor. Japonya merkezli çevre sağlığı araştırma kuruluşlarının analizleri, sıradan yıkama sonrası bile çileklerin büyük çoğunluğunda pestisit izlerinin kaldığını gösteriyor.
MEYVEYİ PESTİSİTTEN TEMİZLEYEN YÖNTEM
Japon mutfak kültüründen esinlenilen ve son dönemde bilimsel destek de bulan doğal bir karışım, bu soruya etkili bir yanıt sunuyor. Uygulaması son derece basit: Ilık su, tuz ve kabartma tozu… Hepsi bu kadar.
JAPON TARZI TEMİZLİK
Çilekleri saplarını koparmadan yıkama kabına yerleştirin. Bu adım, iç kısımlara su girmesini ve meyvenin bozulmasını önler.
Her litre ılık suya birer çay kaşığı tuz ve kabartma tozu ekleyin. Karışımı iyice çözündürün.
Meyveleri bu karışımın içinde 10 dakika kadar bekletin.
Ardından soğuk akan su altında iyice durulayın.
Bu yöntemle yüzeydeki pestisit, mikrop ve toz gibi zararlı kalıntıların büyük bölümü meyvenin dokusuna zarar vermeden uzaklaştırılabiliyor. Yalnızca çileklerde değil; böğürtlen, ahududu, yaban mersini gibi çilekgiller ailesine mensup diğer meyvelerde de etkili olduğu belirtiliyor.
BİLİMSEL BULGULAR
Tamamen arındırmak mümkün olmasa da, bilim insanları bu tür doğal yöntemlerin kimyasal kalıntıları büyük oranda azaltabildiğini vurguluyor. Açık erişimli bilimsel yayınlarda yer alan bulgulara göre:
Basit musluk suyuyla 1–2 dakikalık yıkama bile bazı pestisit türlerinde %40–60’lık bir azalma sağlayabiliyor.
Yapraklı sebzelerde yapılan bir çalışmada, sadece durulama yoluyla toplam kalıntının %43,7 ile %77’si arası yok edilebildi.
ScienceDirect’te yayımlanan bir araştırmada, ozon mikrobaloncuklarıyla yapılan temizlik işleminin çilek, kiraz ve kayısıda %80’in üzerinde pestisit giderimi sağladığı belirtildi.
Nano Letters dergisine göre, yıkama yüzeyde işe yarasa da, özellikle sert kabuklu meyvelerde (örneğin elma) iç tabakalardaki kimyasallar için en etkili yolun kabuğun soyulması olduğu ifade ediliyor.
TAMAMEN KURTULMAK ZOR, AMA RİSK AZALTILABİLİR
Pestisit kalıntılarından tamamen kurtulmak imkânsıza yakın olsa da, doğru yıkama yöntemleriyle bu riski büyük ölçüde azaltmak mümkün. Tuz ve karbonat karışımı, ozonlu su, hatta ultrasonik temizlik teknikleri bir arada kullanıldığında, %80–90 oranında başarı sağlanabiliyor. Hem doğaya hem sağlığa daha saygılı bu yöntemler, modern mutfakların vazgeçilmezi olmaya aday.
