HAL SİSTEMİNDE KÖKLÜ YENİLİKLER YOLDA
Ticaret Bakanlığı, sebze ve meyve ticaretini baştan aşağıya dönüştürecek bir yasa taslağı hazırladı. Yeni düzenlemeyle, toptancı hallerinin kuruluş izinleri artık belediyelerin değil, doğrudan bakanlığın yetki alanına giriyor. Bu adım, yerel farklılıkları ortadan kaldırarak daha merkezi ve denetlenebilir bir yapı kurmayı amaçlıyor.
KAYIT DIŞILIKLA SIKI MÜCADELE
Hal kayıt sistemine bildirim yükümlülüğü genişletilerek yalnızca satışa çıkan değil, depolanan ürünler de izlenebilir hale geliyor. Böylece stokçuluğun ve fiyat manipülasyonunun önüne geçilmesi hedefleniyor. Komisyoncular, ürün satış bedelini en geç 30 gün içinde ödemek zorunda olacak ve tüm ödemeler banka üzerinden yapılacak.
FİYAT MANİPÜLASYONUNA 1 MİLYON TL CEZA
Piyasada rekabeti bozan, fiyatları suni şekilde artıran ve ürün arzını engelleyen kişi ya da kuruluşlara 1 milyon TL’ye kadar ceza uygulanacak. Mevcut ceza sınırlarının neredeyse beş kat artırılması, piyasada caydırıcılığın güçlendirilmesini amaçlıyor.
ÜRETİCİYE VERGİ MUAFİYETİ, PERAKENDECİYE ZORUNLU ALIM
Yeni taslakla birlikte üretici örgütleri destekleniyor. Üretici birliklerinin yaptığı ürün satışlarından gelir vergisi alınmayacak. Ayrıca büyük zincir marketlere, sattıkları ürünlerin en az %20’sini doğrudan üreticiden alma zorunluluğu getirilebilecek.
CEZALARDA CAYDIRICILIK ARTIYOR
Yeni yasa, usulsüz imha, standart dışı taşıma ve doğrudan alım yükümlülüğünün ihlali gibi konularda ciddi yaptırımlar içeriyor. Bozuk ürünü kurallara aykırı şekilde imha edenler hem 200 bin TL ceza ödeyecek hem de 3 yıl üretim desteğinden men edilecek. Büyük market zincirleri ise yükümlülüklerini yerine getirmezse 50 milyon TL’ye kadar ceza ile karşı karşıya kalabilecek.
LOJİSTİĞE DEVLET DESTEĞİ GELİYOR
Depolanabilir ürünlerin taşınması ve muhafazasında üreticiye destek verilecek. Bakanlık, bu alanda yeni teşvik mekanizmaları kurmak üzere yetki alacak. Bu desteklerin, özellikle tarladan sofraya uzanan zincirde maliyetleri azaltması ve fiyat istikrarını güçlendirmesi bekleniyor.
YENİ YASA NEYİ AMAÇLIYOR?
Taslak yasa, üreticiyi güçlendirmeyi, tüketiciyi korumayı ve piyasada dengeyi sağlamayı hedefliyor. Hal sistemindeki reformlar sayesinde fiyat dalgalanmalarının önüne geçilmesi ve daha şeffaf bir ticaret düzeninin kurulması bekleniyor. Taslağın yakın zamanda TBMM gündemine gelmesi öngörülüyor.
