Herki Aşireti, Kürt aşiretleri arasında en köklü ve nüfuzlu aşiretlerinden biri olarak bilinir. Genellikle Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Türkiye’nin güneydoğu bölgeleri ile İran’ın batısında dağınık olarak yaşayan Herkiler, Kürt aşiret yapılanması içinde hem sayısal büyüklükleri hem de tarihsel etkileriyle dikkat çeker. Aşiretin üyeleri Kürtçe’nin Kurmanci lehçesini konuşmakta olup, geleneksel yaşam tarzlarını büyük ölçüde muhafaza etmektedirler.
Herki Aşireti sadece etnik kimlik açısından değil, kültürel, toplumsal ve siyasi açıdan da bölgedeki birçok gelişmede söz sahibi olmuştur. Bu da onların tarihsel sürecini daha yakından incelemeyi anlamlı kılmaktadır.
Herki Aşireti’nin Tarihi Nedir?
Herki Aşireti'nin tarihi, yüzlerce yıl öncesine, özellikle Orta Doğu’daki kabile sisteminin hâkim olduğu dönemlere uzanır. Tarihsel kaynaklara göre Herkiler, Osmanlı İmparatorluğu döneminde bölgesel güç dengesinde önemli bir aktör olmuşlardır. Aşiret, o dönemlerde Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da hem Osmanlı yönetimiyle iş birliği içinde olmuş hem de zaman zaman isyanlara karışmıştır.
-
ve 20. yüzyılda ise Herkiler, IKBY’de özellikle Erbil ve Duhok çevresinde etkinlik göstermiş, bazı dönemlerde Peşmerge hareketlerine destek vermiştir. Türkiye sınırındaki Hakkâri, Şırnak ve Van bölgelerinde de önemli nüfuslara sahip olan Herki aşireti, göçebe hayatın yanı sıra yerleşik tarım ve hayvancılıkla da uğraşmıştır.
Herki Aşireti'nin Kökeni Nereye Dayanır?
Herki Aşireti'nin kökeni tam olarak belgelenmemekle birlikte, sözlü tarih ve aşiret içi anlatımlara göre Zerdeştî (Zerdüştî) kültürden gelen bir Kürt kabilesi olduğu yönünde rivayetler vardır. Bazı tarihçiler, Herkilerin Medler döneminden bu yana bölgede varlık gösterdiğini öne sürmektedir.
Aşiretin isminin, “Herik” veya “Hirk” kelimelerinden türediği ve bu kelimenin eski Kürtçede “hızlı hareket eden, göçen” anlamına geldiği de iddialar arasında yer alır. Bu durum, Herkilerin tarih boyunca göçebe ve savaşçı bir topluluk olarak anılmalarını da açıklar niteliktedir.
Bugün Herki Aşireti üyeleri, modernleşmeye rağmen kendi içlerinde güçlü bir aidiyet duygusu taşımakta, düğünler, cenazeler ve aşiret toplantıları gibi geleneksel yapıları korumaya çalışmaktadır.
Herki Aşireti hakkında sizin düşünceniz nedir? Sizce bu tür aşiret yapıları günümüzde hâlâ etkili mi? Görüşlerinizi yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.
