XII. yy da Kuman -Kıpçak yerleşmesi söz konusudur. VIII-XV. yüzyıllara ait Pontus Rum kırsal ve şehirsel antroponimleri geç dönem Pontus Rumunun etnik yapısında Türk etnik unsurlarının yerel Pontus Rum toplumuna girmesiyle kendini gösteren kayda değer dönüşümün meydana geldiğini doğrulamaktadır.

Bu yeni Türklerin önemli bir kısmı vaftiz olup, Hristiyan isimleri alarak yerel Rumlarla asimile olmuşlardır.

 (Şükürov,2016:211). XI. yüzyılda bölgeye yoğun bir Türkmen göçünün olduğu görülür. Böylesi bir kargaşa zamanında 1204 yılında Gürcü kraliçesi Tamara, Trabzon’dan Karadeniz Ereğlisi’ne kadar uzanan toprakları hâkimiyetine alarak burada Aleksios ve David Komnenos’ların yönetiminde Kıpçak unsurlarla “Trabzon Komnenos Devletini” kurar. Bu ad daha sonra yerli ve yabancı yazarlarca kasıtlı olarak “Trabzon Rum Devleti” olarak adlandırılmıştır. Tamara’nın Komnenos Devleti Bizans ile çok sıkı alakalar içerisinde bulunduğundan bir süre sonra Yunanlılar “Trabzon Komnenos Devletini” sahiplenirler. Böylece Yunan iddiaları 1923’lerdeki tehcir olayına kadar gelir.

Bizans İmparatorluğu’nun sınırları çeşitli siyasi olaylar nedeniyle değişmişti. Farklı bölge ve toprakların ele geçirilmesi veya kaybı, çeşitli toplulukların ülkeye göçü gibi olaylar doğal olarak bu devletin nüfus sayısının değişmesine sebep olmuştu. P. Charanis’e göre, XI. yüzyılda Yunan dilli nüfusun çok olmasının nedeni bölgelerde Yunanların üstünlük oluşturması değil, Bizans’a yerleşen topluluklarda çift dil kullanımının çok yaygın olmasıydı. X-XI. yüzyıllarda nüfusun Yunanlaşması sadece kan karışımıyla değil, Anadolu’da 9. yüzyılda özellikle X. yüzyılda başlayan ve Türk fetihlerine kadar artan nüfusun kültürel asimilasyonuyla da ilgiliydi (Charanis,1967:445,463;Litavrin,1977:160,161).

Komnenos Devleti’nin kuruluşu sonrasında bölgedeki hâkimiyet mücadeleleri artarak devam etmiştir. Söz konusu bu devlet önce Selçukluların ve daha sonra ise Moğollar, Venedik, Genuya ve Akkoyunlu saldırılarına maruz kalmıştır. Gürcistan’dan bölgeye göç eden bazı Kıpçak oymakları Komnenos ordusuna katılır. Bu hizmet karşılığında Trabzon krallarının Hristiyan Kıpçaklara Trabzon ve çevresinde mülk verdiği (Bilgin,2000:90.vd) bilinmektedir. Komnenoslar, doğudaki Ortodoks Kıpçaklar ile akrabalık bağı kurarak onlardan destek almışlardır.  Zamanla bu Kıpçak unsurların Trabzon sarayında taht mücadelesine dahil oldukları, Komnenos hakimiyetinin son yıllarında askeri gücünün önemli bir kısmının Kıpçaklardan oluştuğu bilinmektedir. “XIII. yüzyılda o dönemin en güçlü hakimleri sıfatıyla Trabzon İmparatorları Laz dükleri (Αρχοντεςτῶν ΛαϨῶν) namıyla Bizans saray politikacı ve kronikçilerince anılırdı” (Fallmerayer, 2011:23). “XV. yüzyıl başlarında Komnenos süvari kuvvetlerinin komutanı Kamachenos (Kamacı) ailesine mensup olduğu gibi saraydaki üst düzey yetkililerinden olan George Torkopolos da Kıpçak menşeli olmalı” (Tellioğlu, 2005:165).