Dağlar sel olup Beşikdüzü’nün merkzine akmış ve ilçe merkezi adeta bir denize dönmüştü

Trabzon’da meydana gelen doğal afetlere pencere açtığımız Mazideki Trabzon sayfamızda bu hafta 2016 senesinde meydana gelen ve büyük hasara neden olan Beşikdüzü selini hatırlatmak istiyoruz. İnsanoğlunun fıtratında var, çabuk unutur ve olmamış zanneder. Peki, olmuş bitmiş bir olayı neden hatırlatıyoruz?

Sayfamızın takipli okuyucuları, sık tekrarladığımız bir cümleyi mutlaka hatırlayacaktır. Doğal afetler bir kez olmuş ve geçmiş olaylar değildir. Tarih, bize bir yerde olan sel, deprem ve heyelan gibi doğal kaynaklı afetlerin ileri ki yıllarda tekrar yaşanabileceğini öğretmiştir. Sadece bunun zamanını bilmiyoruz, o kadar. Geçmiş hatalarımızı tekrar etmemek, tedbirli ve hazırlıklı olmak can ve mal kayıplarımızı en aza indirir. Geçen haftalardan hatırlatacak olursak Trabzon’da Mayıs- Eylül ayları arası can yakan afetlerin en fazla meydana geldiği dönemdir. 2016 senesinde de öyle olmuş ve eylül ayının 21.günü Beşikdüzü ilçemiz bir kâbusa uyanmıştır.

DÖRT SAAT YAĞDI, BEŞİKDÜZÜ GÖL OLDU

Beşikdüzü’nde 21.09.2016 tarihinde saat 15.00 sularında başlayan sağanak yağış yaklaşık 4 saat devam etmiş, ilçe merkezinden geçen Takazlı ve Tümen derelerinin taşmasına neden olmuştur. Taşkın sularına kuzeye doğru eğimli arazilerden gelen yüzey suları da eklenince mevcut menfez ve drenaj kanalları bu suların tahliyesinde yetersiz kalmıştır. Ayrıca selin taşıdığı kaba malzemeler drenaj kanallarını tıkayarak suların çevreye yayılmasını hızlandırmıştır. Demekki neymiş ilçelerimizde menfez ve yağmursuyu kanalları mutlaka her yıl kontrol edilerek temizletilmelidir.

Sel suları önüne kattıkları çamur, taş, ağaç ve çöp gibi malzemeleri ilçe merkezindeki cadde ve sokaklarda biriktirmiştir. Taşan sular birçok ev ve işyerini sular altında bırakmıştır. 21 Eylül 2016 tarihinde yaşanan sel olayında akarsuların ve sel sularının taşıdığı malzemeler ilçe merkezindeki menfez ve tahliye kanallarını tamamen tıkamıştır. Tıkanan menfez ve kanallar ekipler tarafından iş makinalarıyla açılmaya çalışılmıştır.

Açık olan kanalizasyon ve yağmur suyu şebekeleri sel sularını tahliye etmekte yetersiz kalmıştır. Etrafa yayılan sular cadde ve sokaklara dolmuştur. Ağırlaşan ve çamurla dolan yüzeylerde yer yer çökmeler olmuştur.

İlçenin komşu ilçelerle olan ulaşımında aksamalar yaşanmıştır. Beşikdüzü ilçe merkezinin batısından denize dökülen Ağasar Deresi’nde su seviyesi yükselmiştir. Tali akarsular vadi yamaçlarından taşıdıkları malzemeleri Şalpazarı- Beşikdüzü yolu üzerinde biriktirerek menfez ağızlarında moloz yığınları meydana getirmiştir. Bu yüzden yol bir süre ulaşıma kapanmıştır. Şiddetli yağışa bağlı olarak görüş mesafesi azaldığından Samsun-Trabzon karayolunda ulaşım yavaşlamış ve şehirlerarası otobüs seferlerinde gecikme olmuştur. İlçe merkezindeki Cumhuriyet, Fatih ve Vardallı mahallelerinde önemli miktarda maddi hasar meydana gelmiştir.

Resim:Beşikdüzü Selinden Bir Görüntü

YÜZLERCE KİŞİ MAHSUR KALDI

Sel suları ulaşımı tamamen durdurmuştur. Bazı okullarda, konutlarda ve iş yerlerinde insanlar selden etkilenmiştir. Trabzon Valiliği AFAD İl Müdürlüğü verilerine göre okullarda 550, konutlarda ve işyerlerinde 120 kişi mahsur kalmıştır. Afetzedeler AFAD, sahil güvenlik, itfaiye, UMKE ve gönüllü STK’lar tarafından tahliye edilmiştir. Yağışlara bağlı olarak meydana gelen heyelan olayları 3 köyde (Ağaçlı, Dolanlı ve Ardıçatak ) 3 kişinin hayatını kaybetmesine, 5 kişinin yaralanmasına neden olmuştur. Sel, ilçe merkezinde onlarca iş yerine zarar vermiş ve kullanılamaz hale getirmiştir. Konutların bodrum katlarında bulunan depolar tonlarca ağırlıkta çamur ve çöple dolmuştur. Buralarda muhafaza edilen kömür ve odun gibi yakacak malzemeleri çamur içinde kalmıştır. Bodrum katlara dolan suların tahliyesi günler almıştır. Çoğu otomobil olmak üzere 73 araç selden hasar görmüştür. Araçların bir kısmı sele kapılarak sürüklenmiş, bazıları ise su içinde kalmıştır. Selle birlikte sürüklenen ağaçlar, ağaç dalları ve kökleri araçlara çarparak hasar vermiştir. Beşikdüzü’ndeki sel afeti sonucu ortaya çıkan hasar durumu sayısı şu şekildedir: Az hasarlı konut 18, ağır hasarlı konut 28, yıkılmış konut 6, zarar gören iş yeri 550, zarar gören taşıt 73.

BEŞİKDÜZÜ’NDE SEL, KÖYLERDE HEYELAN

Sel getirdiği malzemeleri dere kenarlarında ve sahilde biriktirmiştir. Biriken çöpler kirliliğe neden olmuş, kirlilik canlı hayatını tehdit edecek boyuta ulaşmıştır. Bu çöpler kıyının doğal güzelliğini bozmuş ve sıcak havalarda çevreye koku yaymıştır. Beşikdüzü Belediyesi, temizlenen sokaklarda ortaya çıkabilecek hastalıkları önlemek amacıyla ilaçlama yapmıştır. Trabzon Büyükşehir Belediyesi, Türk Kızılayı, sivil toplum kuruluşları ve iş insanları tarafından 10 tır su ve gıda maddesi afetten etkilenen vatandaşlara dağıtılmıştır. Bazı köy yolları heyelan nedeniyle ulaşıma kapanmıştır. Ancak ulaşıma kapanan yollar kısa sürede belediye ekiplerince açılmıştır. Ayrıca heyelanlar sırasında köylerde 4 büyükbaş hayvan telef olmuştur. Trabzon Valiliği ve Beşikdüzü Kaymakamlığı tarafından yapılan hasar tespit çalışmalarına göre selden yaklaşık 5000 dekar tarım alanı zarar görmüştür. En büyük hasar fındık bahçelerinde meydana gelmiştir. Heyelan ve toprak kaymaları fındık ağaçlarını kökünden sökerek yamaç boyunca sürüklemiştir. Bazı bahçelerde ise kayma hattı boyunca fındık ağaçları toprak altında kalarak zarar görmüştür.

Şekil 56:Beşikdüzü Seli

Aşırı yağışlar Beşikdüzü’nde sel şeklinde etkili olurken, köylerde etkisini heyelan olarak göstermiştir. Heyelanlar en fazla Anbarlı, Ardıçatak, Dolanlı, Çakırlı, Kutluca, Şahmelik, Takazlı, Ulaş, Yenicami, Zemberek köylerinde etkili olmuştur. Bu köylerde meydana gelen irili ufaklı onlarca heyelan, köylerdeki evlerde ve köy yollarında hasar meydana getirmiştir. Heyelan sonucu 6 ev yıkılmış, pek çok evin duvarlarında çatlaklar oluşmuştur. Trabzon Valiliği tarafından köylerde 28 ağır ve 18 hafif hasarlı ev tespit edilmiştir. Evleri yıkılmış ve ağır hasarlı olan aileler yakınlarının yanına yerleştirilmiştir.

Resim: AFAT İl Müdürü Ömer Kıratlı ve Rahmetli Valimiz Yücel Yavuz göle dönen Beşikdüzü’nde tahliye çalışmalarında.

ŞALPAZARI’NDA 1 KİŞİ ÖLDÜ

2016 senesinde sadece Beşikdüzü değil Şalpazarı ilçesi de selden etkilenmiştir. Şalpazarı’nda gece saatlerinden itibaren bastıran şiddetli yağmur sele dönüşmüş, Geyikli ve Doğancı mahallelerinde meydana gelen selde 1 kişi hayatını kaybetmiştir. Çok sayıda ev ve otomobil hasar görmüştür. Olayın detayları şu şekildedir:

Doğancı Mahallesi, Taflanlı’da oturmakta olan 76 yaşındaki 2 çocuk annesi İfagat Çoban, sabah saat 05.00 sıralarında namaz kılmaya hazırlanırken kapının altından içeri su girdiğini görünce dışarı çıkıp sel sularına müdahale etmek istemiştir. Ancak yaşlı kadın sel sularının meydana getirdiği heyelanla sürüklenerek yaşamını yitirmiştir.

RESİM: Şalpazarı Doğancı seli