Fındık ve Çay bu bölgenin olmazsa olmazıdır. Tütünümüz de vardı ama kayboldu gitti.
Çay yıllar içinde Rize ve Çevresinin ekonomide lokomotifi oldu. Çay üreticisinin şansı son 40 yılda Türkiye’nin yönetiminde Rizeli hemşehrilerimizin etkili olması idi.
1980 öncesinde Tuncay Mataracı vardı. Ardından 1983 ve sonrasında Mesut Yılmaz geldi. Bakanlık ve Genel Başkanlıklar da güçlü idi. SHP Genel Başkanı iken Rizeli Murat Karayalçın da iktidarda kaldı.
Son 20 yılda ise Türkiye’de Rizeli Başbakan ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan var. Özetle Çay ve Çaykur her zaman desteğini buldu.
Fındıkta da geçen yıl üretici adına olumlu geçti. Zamanlamasını iyi yapan ve fındığını 25 TL’den satabildi. Bu yıl yeni bir süreç olacak,
Fındık çay gibi değil. Türkiye’nin en büyük ihracat kalemlerinden birisi.
Onun için arz talep dengesi her zaman var ve çok iyi takip edilmelidir.
Bu takip rekolteden başlar. Rekolte azsa fiyat fırlar.
Çünkü İhracatçıların Avrupa bağlantıları vardır. Onların taleplerini karşılamak için mutlaka fındığı almak zorundadır. Fındık az olurca da ihracatçı fiyatı yükselterek talebi karşılamak için ellerini çabuk tutarlar.
Rekolte konusunda şimdi Tüccar ve İhracatçılar, Ziraat Odaları ve Üreticiler arasında büyük bir mücadele var.
Örnek mi? Tarım Bakanlığı kendi şemsiyesi altında 10’a yakın kuruluşun olduğu bir rekolte belirleme çalışma yaptırdı.
Bu çalışmada rekolte 686 bin ton çıktı. Fena bir rekolte değildi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Kozoğlu ise 660 bin tonluk bir rekolte bildirdi.
Cuma günü ise Doğu Karadeniz Fındık Mamülleri İhracatçılar Birliği ise hem Trabzon hem de İstanbul merkezli iki açıklama yaptı.
Rekolteyi ise 815 bin ton olarak açıkladılar.
Bir yandan Ortahisar Ziraat Odası Başkanı Mustafa Bekar diğer yandan ise Arsin Ziraat Odası Başkanı ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin mali saymanı Kozoğlu tepkilerini gösterdiler.
Bakıldığında Ordu’da ciddi fındık kaybı var. Örneğin geçen yıl 215 bin tonluk rekolte bu yıl 167 bin tona düşmüş. Yağmur ve dolu fındığı kesmiş.
Rekoltede düşen yerler var çıkan yerler var. Trabzon İhracatçılarda 44 bin ton ziraat odalarında 50 bin ton olarak gözüküyor.
Fındığın bir de TMO ve fiyat boyutu var.
TMO geçen yıl devreye girdi ve Fındık fiyatını kiloda 22.5 TL olarak açıkladı.
Arz talep dengesinde randımana göre 25 TL’yi de devirdi.
Ama 30 TL olacak diye bekleyenlerin de fındık elinde kaldı! Şu anda 19 TL civarında.
Trabzon’a ilk CHP heyeti geldi. CHP heyeti fındığa 35 TL istedi. Ardından ise eski Başbakan ve Gelecek Partisi’nin Genel Başkanı Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu 40 TL derken bu talebini dolara dayandırdı. Fındığa 5 dolar istedi,
Peki fiyat ne olacak?
Bölge Milletvekilleri ve Tarım Bakanlığı bir çalışma yapıyor.
Tahminim yine fiyatı Cumhurbaşkanı Erdoğan ulusa seslenişte açıklayacak ve 25 TL ve üzeri bir rakam verecek.
50 randıman ve üzeri ile fındık 25 TL ile 27 TL arasında satılabilecek. Rekolte düşük çıkarsa Fındık 30 TL’yi görebilir.
TMO devreye girmeli ve önce alım yerlerinde görev yapacakları eğitimden geçirmeli.
Hem onlara fındık anlatılmalı.
Hem de davranış dersi verilmeli!
Kampanya sürecinde alım ekibinin ilişkileri yakından takip edilmeli.
