Hayatın karmaşasında sık sık başkalarının ne yaptığına, hangi başarıları elde ettiğine veya hangi tercihler yaptığına bakarak kendimizi ölçeriz. Ama gerçek psikolojik yolculuk, başkalarının davranışlarında değil, kendi bahçemizde hangi tohumların filizlendiğini fark etmekle başlar.

Psikolojide “yansıtma” ya da projeksiyon olarak adlandırdığımız mekanizma, tam da bu noktada devreye girer. Başkasında gördüğümüz öfke, kıskançlık veya soğukluk çoğu zaman kendi içinde kabul edemediğimiz yönlerimizin bir yansımasıdır. Carl Jung’un gölge kavramı, bu yansımaların nasıl ortaya çıktığını anlamamızda bize ışık tutar: Başkaları, aslında kendi bilinçdışımızın aynalarıdır.

İlişkilerde sıkça karşılaştığımız “aynı tip insanları çekmek” fenomeni de burada açıklanabilir. Çocuklukta öğrenilen duygusal kalıplar, yetişkin yaşamda bilinçsizce tekrarlanır. Sullivan’ın belirttiği gibi, “kişiliğimiz ilişkilerimizle şekillenir”; bu yüzden birini eleştirirken, çoğu zaman kendi geçmişimizin yankısını duyarız.

Peki bu durumdan çıkış yolu nedir? Farkındalık ve gözlem. Günlük hayatımızda yaşadığımız duygusal tetiklemeleri yargılamadan gözlemlemek, hangi duygu bize ait, hangisi başkalarının etkisiyle tetikleniyor, bunu anlamak, projeksiyonu azaltır. Kendine şefkat gösteren kişi, artık başkasını suçlamak yerine kendi gölgesini fark eder ve ilişkilerde derin bir dönüşüm yaşar.

Sosyal medya ve kıyas kültürü bu süreci zorlaştırıyor. Hep başkalarının parlayan anlarını görüyor, kendi sessiz çabalarımızı gözden kaçırıyoruz. Bu yüzden psikolojik yolculuk, dışa değil, içe bakma cesaretiyle başlar. Her gün kendi bahçenize bir tohum ekmek, küçük ama güçlü bir eylemdir. Bir gül, bir çiçek veya bir olumlu alışkanlık… Önemli olan sürekli beslemek ve büyümeye izin vermektir.

Hayatın en değerli derslerinden biri şudur: Başkasının bahçesine bakarak öfkelenmek yerine, kendi tohumlarımıza odaklanmak. Farkındalık, sabır ve kendine şefkat ile büyüyen bir bahçe, ruhun en güvenli ve tatmin edici alanıdır. Ve unutmayın, başkalarının göremediği veya küçümsediği çiçekler bile, kendi bahçenizde en değerli hazineler olabilir.

“Hayat başkalarının ne yaptığıyla değil, senin toprağında nelerin filizlendiğiyle güzelleşir.”
Psikolog Merve Ak
[email protected]