1914 tarihi tarihin karanlık sayfalarına düştüğünden itibaren daha da mevcut durumu karartmış şekilde ortaya çıkıverdi. Ermeniler bu düşmanca tutum ve davranışları gündeme getirmek için her fırsatı sınırına kadar zorlamışlardır. Kurtuluş savaşı sırasında Ermeniler gönüllü olarak Rus birliklerine destek vermişlerdir.
Onlar Anadolu’da türettikleri vahşetler sonucunda günahsızlar katagorisinde kendilerini tarihler boyu gösterecek her türlü tedbiri almışlardır. Öyle ki kurtuluş savaşı yıllarında köylerde rast geldikleri Türkleri silahsız olduklarını göre göre düşman muamelesi ile karşılamışlardır.
Bunun sonucunda bu hazin ve can yakan olaylar yaşanırken milleti Sadıka adı verilen insanlarca yönetimi zorlar ve aldıkları kararlar ile Anadolu’daki Ermenilerin bir kısmını Osmanlı yetkililerince bir emirname hazırlattırılır. Ermenilerin Ruslardan edindikleri silahlar ile savunmasız pek çok Türk insanlık tarihini utandıracak eylemler ile sonlandırırlar. Pek çok çocuğun öksüz kalmasına neden olan Ermeniler bu caniliklerinin hesabını dahi Türklerin boynuna salmak adına şeytani yollara başvururlar. Ermeniler kendilerine en büyük dayanak olarak Hz. İsa’yı gösterirler. Çaresizlik, katliam ve işkence adeta Türklerin kaderi olur. Bu olay halkta büyük bir infial uyandırır ve Ermeni mezaliminin kapıya dayandığına dair bir destan bile halk ozanı “Aşık Kahraman”ın Arşa Dayandı destanını yazmasına neden olur.
Ermeni komutan Adranik bu vahşette öyle gözleri dönmüş ki on gün içerisinde on beş bine yakın insanın katledilmesine öncülük etmişlerdir. Ancak Kazım Karabekir ve Seli namlı Halit Paşa tarafından isyanın bastırılması sağlanır. Bu sırada Batı Anadolu bölgesindeki Ermenilerin hayalleri Kafkas dağlarının arkasına kadar sürülür. Çift tabanca taşıyan Halit Paşa sağdakine “namuslu” adını verirken, soldakine ise “namussuz” adını verir. Böylece Ermeni komutanların bu arsızca tutumuna karşın Türk komutanlarca gerekli tedbir alınır. Öyle bir amansız mücadele verilir ki, Ercişli Aşık Davut Telli’nin ifadesiyle “ Van denizi kan denizi”ne dönüşür. Ermeni ihaneti halkın feryadıyla yer yeksan olur. Bir kısım Ermeni varlıklarını sürdürebilmek adına kimliklerini değiştirir ki, bunlar günümüzde kripto Ermeni diye adlanır. Bunların sayıları yabana atılacak gibi değildir.
