TRABZON’DA ULAŞIM VE BELEDİYE OTOBÜSLERİ
Baştan söyleyeyim, masa başında oturup bir çırpıda yazmadım bu yazıyı. Yaklaşık sekiz aydır bilfiil yaptığım gözlemlerimle özellikle belediye otobüslerindeki aksamaları sıkıntıları bugün sizlerle ve duyarlarsa yetkililerle paylaşacağım.
Şehrin en doğusu Rize sınırından, en batısı Giresun sınırına kadar nerdeyse bütün merkezi hatlarda otobüslerde yolculuk yapıp da yazıyorum. Hatta otobüsle sonuna kadar gitmediğim bazı hatları da merak edip özel aracımla gidip de gözlemledim.
Coğrafyanın kader olduğu yerde ulaşım da şehirlerin kaderini belirler. Bir şehrin gelişimi için ulaşım çok önemlidir. Yaygın bir ulaşım ağı için her şeyden önce arazi büyük bir faktördür, hatta şanstır. Engebeli ve dik bir yapısı olduğundandır belki de; sadece otobüs, minibüs ve taksiler ulaşım deyince Trabzon’da aklımıza gelen.
Tramvay, metro, ya da hafif raylı sistem yıllardır hep hayal olmuştur bizim için. O yüzden de toplu taşıma kültürümüz hiç gelişmemiştir, gelişememiştir. Özellikle bu şehir için planlama yapanlar bunu düşünmemiştir, ya da düşündürülmemiştir!
Şimdi yap ki bir tramvay hattı Arsin’den Mersin’e kadar, hayal kur, yapılabilir mi? Eğer geçmiş yıllarda o sahil yollarını yapanlar, o tür bir hat için planlama yapsalardı, şimdi belki bir sahil tramvay hattımız rahatlıkla yapılabilirdi. O yüzden birbirimizi kandırmayalım, hayalden öteye geçmemiz çok zor.
İşte bütün sıkıntılar başlıca buradan başlıyor. Ulaşım master planımız yıllardan beri aynıdır, sadece daha konforlu, daha büyük otobüs almaktan, önceki yıldan birkaç kilometre fazla yeni yol yapmaktan öteye geçmiyor maalesef.
Hal böyle olunca Trabzon’da ulaşım dedikleri zaman akla sadece dolmuş, belediye otobüsleri ve taksi geliyor işte. Başka ulaşım imkânımız da aracımız da yok maalesef. Akaryakıt fiyatlarının günden güne arttığı şu günlerde, toplu taşıma çok konuşulan zaruri kullanılan bir ihtiyaç oldu.
Belediye otobüslerinde şu sıralar ine atsanız yere düşmez deyimi gerçek oluyor, özellikle sabah ve akşam seferlerinde. Dolmuş ücretlerinin arttığı, insanların parasızlıktan otobüsleri kullanmak zorunda kaldığı şu günlerde, özellikle ek seferler konulmalı, ek tedbirler alınmalıdır.
Belediyelerin bu günlere özel, yerine göre yaptıkları da yapmadıkları da hiç şüphesiz unutulmayacaktır! O yüzden özellikle Trabzon’da ulaşımdan sorumlu TULAŞ’a çok büyük görev düşmektedir. Ben sürekli toplu taşıma kullandığım için bazı aksaklıkları ve çözüm önerilerimi şimdi kendimce paylaşacağım.
Trabzon’da en çok yoğunluk sahil şeridinde, Arsin ile Mersin arasında yaşanıyor. Şehrin doğu tarafında sabah Of, Sürmene ve Arsin’den kalkan belediye otobüslerinde aşırı yoğunluk oluyor. Öyle ki; Kaşüstü’nde K.Y.K yurtlarında kalan öğrenciler bu otobüslere binmek için bazen ayakta da olsa yer bulamıyorlar.
Aynı yoğunluk şehrin batı tarafında K.T.Ü- Beşikdüzü, Tonya, Şalpazarı hatlarında da yaşanıyor. Özellikle Vakfıkebir’den, Çarşıbaşı’ndan K.T.Ü’ye gidecek öğrenciler için sabah derslere yetişmek tabiri caizse onlar için işkence oluyor.
Örneğin dün sabah Beşikdüzü-K.T.Ü 8:00 otobüsü 2 saatte Beşikdüzü’nden Moloz’a gelebildi. Hatta yoğunluktan bazı duraklardan yolcu bile alamadı, otobüste tabiri caizse insanlar balık istifi gibiydi.
Birçok öğrenci ile görüştüğümde sabah otobüs saatlerinin özellikle ilk derslerinin başlangıç saatine uymadıklarından yakındıklarına özellikle şahit oldum. K.T.Ü-Beşikdüzü sabah 8:00 otobüsüne binen bir öğrenci, otobüsün kampüse saat kaçta ulaşacağını kestiremiyor. Yolda özellikle Akçaabat’tan sonra her durakta duran otobüsler en son varacağı durağa geç kalıyorlar.
Çözüm önerim şudur. Özellikle 17: 00- 18: 30 saatleri arasında Sahil’den Kaşüstü’ne, Sahil’den Mersin’e kadar o hatlar için ring seferi, ek sefer konulmalıdır. Sahilden Beşirli’ye Akçaabat’a gidecek yolcular Şalpazarı, Beşikdüzü, Tonya otobüslerini kullanmamalıdır.
Aynı şekilde Kaşüstü’ne, Çimenli’ye gidecek yolcular da Arsin, Of, Sürmene otobüslerini kullanmamalıdır. Sahilden Şalpazarı, Beşikdüzü, Tonya otobüslerine binip Beşirli’de, Akçaabat’ta inen, yolcular yüzünden otobüsteki diğer esas hat yolcuları mağduriyet yaşamaktadır.
Uzun mesafeli yolcuları mağdur etmemek için bu kısa mesafe yolcuları için ring seferi konulmalıdır. Bu yüzden Sahil’den Kaşüstü ile Mersin arasına yarım saatte bir otobüs verilmelidir. Hafta sonu seferleri de artırılmalıdır.
Kısa mesafeli gidecek yolcular uzun mesafeli hattı kullanıyorsa ve eğer burada bir kısıtlama konulamıyorsa o tür yolcular için en azından o hattın yarı tarifesi uygulanmalıdır. Aksi takdirde hem otobüse binişlerde yoğunluğun, hem de otobüsün zamanında varacağı yere zamanında varamamasının önüne geçilemez.
TULAŞ’ın otobüs uygulaması tüm akıllı telefonlar için geçerli olmalıdır. İOS 14.0 sürümü ve yukarısı olan cep telefonları genelde pahalı ve zengin telefonudur, zenginler de zaten otobüsü çok nadir kullanan insanlardır.
Belediye otobüs saatleri akaryakıt zamlarından önce, hayatın normal akışına göre düzenlendi. Oysa şu an gerçekten olağanüstü bir durum yaşanıyor. Bu yüzden otobüs seferleri daha sık olmak üzere yeniden düzenlenmeli, gözden geçirilmelidir.
Hep merkez ve merkezi yerlerden bahsettim, belediye otobüsü sadece buralara hizmet etmemeli. Her ilçeye her beldeye yeterli hizmet götürülmelidir. Mesela Uzungöl’e de belediye otobüs seferi konulmalıdır. Özellikle yazın turizm beldelerine geç saatlere kadar sefer düzenlenmelidir.
Şimdilik aklıma gelenler bunlar. Özellikle duyarlı ve özverili çalışan belediye otobüs şoförleri de var, onlara da buradan teşekkür etmek istiyorum. Her şey daha güzel bir Trabzon için. Esen kalın, iyi haftalar.
